وقتی یک منبع آب بلای جان بنای تاریخی تخت خلیل می گردد - مرکز فروشگاهی

به گزارش مرکز فروشگاهی، ایسنا/ این خبر پیرامون وقتی یک منبع آب بلای جان بنای تاریخی تخت خلیل می گردد، برای شما نگارش شده است.

حکایت تخت خلیل مثل بسیاری از بناهای گمنام و در معرض خطر، کهنه کتابی است که بارها و بارها ورق خورده و سرانجام خوشی نداشته است. این جاذبه تاریخی منحصر بفرد بنای مهجوری است که به گفته اهالی محلی بیش از 700 سال قدمت دارد اما آوازه اش حتی به گوش بسیاری از میراث دوستان هم نرسیده است.

گذر زمان، غریبی تخت خلیل و بی مهری مسئولان آن را در شرایط نامناسبی قرار داده و بسیاری از بخش های بنا را با خطر ریزش روبرو نموده است اما همه اینها یک طرف و منبع آبی که سالهای 73 یا 74 وسط این بنای تاریخی علم شد، یک طرف دیگر!

تخت خلیل یا قلعه کاج در روستای هدف توریستی کاج شهرستان رزن که از روستاهای خوش آوازه استان همدان در حوزه صنایع دستی است، قرار گرفته است و با وجود اهمیت فراوان نه تنها تا به امروز در لیست آثار ملی ایران ثبت نشد بلکه در آستانه تخریب هم است.

مهر سال 99 بود که ایسنا گزارشی تحت عنوان تخت خلیل در زباله دان تاریخ منتشر کرد. در آن گزارش محسن حجازی مکان، دهیار روستای کاج گفت: کاج تنها نام روستای توریستی را یدک می کشد و متأسفانه قلعه روستا که بالای تپه و نماد کاج است، در حال تخریب است.

به گفته وی، دهیاری نامه نگاری هایی با میراث فرهنگی برای ثبت ملی بنا انجام داد اما متأسفانه نتیجه ای نداشته است، بعلاوه کاج از سال 86 به عنوان روستای هدف توریستی شناخته شده و در طول این سالها میراث فرهنگی هیچ هزینه ای بابت این موضوع به روستا نداده و خود نیز هزینه ای صرف ننموده است.

در آن گفت و گو سیده مریم مختاری موسوی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی استان همدان نیز با تأیید تخریب گسترده در بنا گفت: در بازدیدی که در روزهای اخیر از تخت خلیل داشتیم، مستنداتی از آن تهیه نموده و قرار است در جلسه شورای استان که هفته های آینده برگزار می گردد، تصمیم نهایی گرفته گردد.

وی بعلاوه با بیان اینکه پس از آنالیز شرایط تعیین می گردد بنا قابلیت ثبت ملی دارد یا خیر؟ اظهار کرد: ساماندهی تخت خلیل در دستور کار میراث فرهنگی همدان قرار گرفته و اینکه چه نتیجه ای برای بنا گرفته گردد به اظهارنظر اعضای شورای استان بستگی دارد بعلاوه این تصمیم متعاقباً به وزارتخانه ارسال و نظر نهایی را دفتر ثبت وزارتخانه به استان اعلام می نماید.

حال بیش از یک سال و نیم از انتشار گزارش مذکور میگذرد و حال و روز تخت خلیل هنوز هم ناخوش است. حرف های دهیار روستا پس از مدتها هنوز هم بوی بهبود نمی دهد و احوال کاج هم بهتر نشده است.

حجازی مکان این بار هم با تأکید بر اینکه کاج همچنان نام روستای هدف توریستی را یدک می کشد، اظهار داشت: تخت خلیل در معرض تخریب جدی است و هنوز کارهای تملک بنا، ثبت ملی، بازسازی و احیای آن انجام نشده است.

وی با بیان اینکه تا به حال اداره میراث فرهنگی حتی یک ریال برای این بنا هزینه ننموده، مطرح نمود: پیرو پیگیری های صورت گرفته، فرماندار شهرستان اظهار داشت جابجایی منبع آب به یک میلیارد تومان اعتبار احتیاج دارد.

حجازی مکان اعتبار دهیاری را برای حفظ این بنای تاریخی و جابجایی منبع آب کافی ندانست و اظهار داشت: تخت خلیل به حال خود رها شده و هر روز هم بیشتر تخریب می گردد، از طرفی یکبار در سال 70 حفاری غیرمجاز در بنا صورت گرفته است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی شهرستان های رزن و درگزین نیز گفت: ما دغدغه حفظ این بنای ارزشمند را داریم اما منبع آب مانع از ثبت ملی و بازسازی بنا شده است.

شهروز کهیایی با اشاره به اینکه بارها در جلسات مختلف گفته ایم منبع آب مانع بزرگی برای ثبت ملی اثر است، اضافه کرد: این منبع نمی گذارد میراث فرهنگی کاری انجام دهد و تا زمانی که فرآیند ثبت ایجاد نگردد نمی توانیم اقدامات دیگری مثل بازسازی و احیای بنا را عملی کنیم.

وی با اشاره به هزینه یک میلیاردی جابجایی منبع آب توضیح داد: در شرایط فعلی بحران آب، تأمین آب روستا مشکل است و اگر بخواهیم از درگزین به روستا آبرسانی کنیم به هزینه گزافی احتیاج داریم، از طرفی جابجایی منبع به معضل تبدیل شد بنابراین تنها راه این است که منبع آب به قسمت دیگری از روستا راهنمایی گردد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی شهرستان های رزن و درگزین در ادامه تخت خلیل را بنایی واجد ارزش معرفی کرد و گفت: اگر این بنا ثبت ملی، بازسازی و احیا گردد، بدون شک نقش مهمی در رونق توریستی شهرستان خواهد داشت.

کهیایی با تأکید بر اینکه باید چاره ای اساسی برای مشکل منبع آب اندیشیده گردد، اظهار داشت: پیگیر جذب اعتبار برای جابجایی منبع به وسیله خیرین میراث فرهنگی، فرمانداری، بخش خصوصی، اداره میراث فرهنگی و... هستیم و اگر این اتفاق عملی گردد بنا با وجود آسیب های فراوان قابل احیا خواهد بود و میتوان طرح مطالعاتی و بازسازیی برایش تعریف کرد.

وی با اشاره به اینکه به فرض ثبت بنا در شرایط فعلی بار حقوقی برای مالک بوجود می آید، اظهار داشت: میراث فرهنگی با اعتبارات ناچیز از پس تمام بناها برنمی آید با این وجود بناها را اولویت بندی می نماید و تخت خلیل نیز جز اولویت ما است.

تخت خلیل آنقدر غریب است که پس از گذشت سالیان دراز دلیل نامگذاریش تعیین نیست و تلاشی هم برای رسیدن به وجه تسمیه آن نشده است. درباره تعبیه شدن منبع آب وسط این جاذبه تاریخی هم متولیان امر باید اظهارنظر نمایند اما آنچه مسلم است حفظ بناهای تاریخی، ثبت ملی و احیای آنها باید امری جدی تلقی گردد حتی در روستایی دور افتاده مثل کاج.

بعلاوه احیای این اثر می تواند در جذب توریست به روستا که ید طولانی در زمینه قاب سازی دارد و در حوزه صنایع دستی می درخشد، تأثیر فراوانی داشته باشد اما متأسفانه تا به امروز اقدام چشمگیری در این زمینه انجام نشده است.